Verhalen
PCM dat werkt in het voortgezet onderwijs.
Het verhaal dat een label voorkwam
Van gebukt onder prestatiedruk naar ruimte voor zelfontplooiing.
Ik weet het nog heel goed. Ik liep op het voortgezet onderwijs door de gang en ik zag in een kamertje, volledig in paniek een meisje huilen. Ze had, heel duidelijk te zien, een paniek aanval. Ik ging naar haar toe en vroeg haar wat er is. Haar vriendinnetje vertelde me kort wat er was. Een paniek aanval meneer. Die heeft ze de laatste tijd vaker. Ik kalmeerde haar. Rustig ademhalen kijk me goed aan en volg mijn instructies. Ze werd rustiger en op één of andere manier voelde ik een klik tussen het meisje en mij…. Met een rustige kalme stem, werd ze weer wat rustiger. Toen er meer ruimte was voor praten vertelde ze dat ze een trauma heeft opgelopen van vroeger en dat ze hiervoor behandeld is. Maar dat dit de laatste tijd niet onder controle is door de examenstress. Ik hoorde haar aan en gaf haar het advies om met haar coach te gaan praten. Ze gaf aan zich weer beter te voelen en weer naar de klas te willen. Ik praat nog wel met hem, waren de woorden op het laatst.
Niet veel later kwam ze opnieuw naar me toe, met hetzelfde probleem. Dit keer was haar moeder erbij. Ze had haar gebeld toen ze in paniek het schoolgebouw had verlaten. Moeder wist ook niet meer wat ze konden doen en stelde voor om haar dochter opnieuw in therapie te laten gaan, om te onderzoeken waar dit vandaan kwam.
Ik legde uit dat ik als externe voor de school werkte en gespecialiseerd ben in gedrag en stress. Ze vroeg of ik op korte termijn iets kon betekenen. Dat wilde ik graag, want uit de woorden van moeder maakte ik op dat haar dochter vooral extreem veel stress ervoer door de examens. Tegelijkertijd wist ik dat ze in haar hele schoolcarrière op het VO, sinds haar trauma, nooit eerder een paniekaanval had gehad.
Trauma’s kunnen terugkomen, dat weet ik, maar vaak worden ze getriggerd door specifieke gebeurtenissen of gemis. Wat ik hier zag, was een meisje dat zich niet begrepen voelde. Het lag niet aan de trauma. Wat dan wel?
Ik besloot naar de zorgcoördinator en leerling coördinator te gaan om aan te geven dat het meisje, de examens stonden voor de deur, nú begeleiding nodig had en dat we niet op de bureaucratische route moesten wachten. Toch werd mij de wacht aangezet omdat bepaalde routes ervoor zorgen dat er structuur blijft. Nu snap ik dat wel, maar in mijn werk is maatwerk belangrijker dan regeltjes opgelegd krijgen vanuit de massa.
Uiteindelijk hebben we de route ´versneld´ en kon ik in gesprek met haar. Ik liet haar kennis maken met PCM (proces communication model). In ons eerste gesprek maakte ik haar bewust van hoe haar stress waarschijnlijk werkte. In het tweede gesprek vulde ze een studentenvragenlijst in, waaruit haar unieke profiel met persoonlijkheidstypen, voorkeuren en valkuilen ontstond. Het derde gesprek bracht de omslag: van “huh, hoe werkt dit bij mij?” naar “ahaa, zó werkt dit!”.
Ze ontdekte wat ze écht nodig had: oprechte erkenning als mens, los van schoolprestaties of meningen. Gewoon gezien worden als de warme, vrolijke, zorgzame meid die ze is. Precies dat miste ze thuis. Met tranen in haar ogen vertelde ze dat het daar nooit goed genoeg was – een 6 werd bekritiseerd omdat het geen 8 was.
Ik besloot om haar ouders, haar coach en het meisje zelf uit te nodigen om het profiel uit te leggen die ik met haar had afgenomen, het was immers hun dochter waar ik mee werk. Dus wel zo goed om hier transparant mee om te gaan.
Zodoende had ik alle mensen die voor haar belangrijk waren aan tafel om te kunnen vertellen wat voor haar écht contact en onvoorwaardelijke aandacht inhield. Ik begon uit te leggen en al snel volgde er een fantastisch mooi gesprek met alle betrokkenen. Ik maakte de duiding van het profiel af en vroeg aan haar ouders wat zij ervan vonden. Het antwoord van vader brak haar, mij en vele empathische mensen zullen hier ook van smelten: “sorry liefje, sorry dat ik je al die tijd op de verkeerde manier heb benadert’. De kwetsbaarheid, de zelfreflectie en de liefde die hij zijn dochter gaf was oorverdovend en precies wat ze nodig had.
Het meisje barstte in huilen uit van blijdschap. Ze werd erkent. Niet om wat ze deed. Nee…. Om wie ze was. Omdat het kort dag was voor de examens heb ik de ouders met het profiel van hun dochter met adviezen terug naar huis zien gaan, hopende dat het voldoende was voor het slagen voor haar examens en dat haar angsten zodoende voor een gedeelte werden overwonnen. Ik mailde haar een dag voor de examens dat ik haar helaas niet live succes kon wensen maar dat ik alle vertrouwen in haar had en dat ze ten allen tijde moet blijven luisteren naar haar gevoel. Haar reactie na de examens waren:
‘Dag Mark,
Ik heb niet echt de tijd gehad om terug te mailen in de examenperiode, maar ik wilde je toch nog even een kleine update geven van afgelopen periode. Ik wil je ook nog heel erg bedanken voor alle hulp en ondersteuning. Het heeft me heel erg geholpen in die korte tijd! Ik ben namelijk geslaagd!!!!
De periode in de vakantie heb ik veel vrijheid gehad en dit goed verdeeld, ik heb ook gewoon geleerd en ik had nergens last van stress of iets. In de periode van de examens was ik minder gestrest dan normaal had ik het gevoel. Misschien kwam dat ook omdat je veel kennis al hebt en een beetje op jezelf moet vertrouwen. Ik heb geen paniekaanvallen meer gehad.
Tussen mij en mijn ouders gaat het ook steeds beter, in de examenperiode hebben ze ondersteund waar nodig. Ze hebben me niet gedwongen iets te doen of opgejaagd. Als laatst wil ik je nog even bedanken voor jouw mailtje, het is ontzettend mooi omschreven en ik zal het altijd blijven onthouden.
Bedankt!
